سنگهای کلیه یکی از دردناکترین شرایطی هستند که ممکن است برای یک فرد ایجاد شود که قطعاً مربوط به زندگی در دوران جدید نیست . چرا که دانشمندان شواهدی از وجود سنگ کلیه در مومیائیهای مصری با قدمت ???? ساله یافته اند .
متأسفانه سنگ های کلیوی بسیار شایع هستند ، بیش از یک میلیون مورد در سال ???? شناخته شدند ( در آمریکا ).
بنظر می رسد در ایالات متحده حدود ?? درصد از مردم در مقطعی از زندگی دچار این عارضه بشوند ، مردان بیشتر از زنان درگیر این عارضه می شوند .
اکثریت سنگهای کلیه بدون دخالت درمانی از طریق مجاری ادراری دفع می شوند . اما سنگهایی که منجر به ایجاد علائم و عوارض می شوند شاید نیاز به اقدامات درمانی داشته باشند که البته اکثریت غیرجراحی هستند .
آشنایی مختصر با دستگاه ادراری :
سیستم ادراری در واقع تشکیل شده است از کلیه ها ، حالب ها ، مثانه و پیشابراه ، کلیه ها دو عضو شبیه به لوبیا هستند که در زیر دنده ها و تقریباً در وسط کمر قرار دارند . کلیه ها آب و مواد اضافی را از خون خارج کرده و آنرا به ادرار تبدیل می کنند . کلیه ها در واقع تعادلی بین نمک و سایر ترکیبات داخل خون ایجاد می نمایند . کلیه ها در ضمن هورمونهایی تولید می کنند که باعث تولید استخوانهای مستحکم و همچنین تحریک خونسازی می شوند .
لوله های باریکی بنام حالب ادرار را از کلیه ها به مثانه انتقال می دهند مثانه یک کیسه سه گوش می باشد که در قسمت تحتانی شکم قرار گرفته است . مانند یک بادکنک دیواره ارتجاعی مثانه نیز کشیده شده و باعث افزایش ظرفیت مثانه می شود .
توضیح مختصری در مورد سنگهای کلیه :
سنگهای کلیه در واقع از تجمیع ذرات و کریستالهای ریز موجود در ادرارو رسوب آنها در دیواره داخلی مجاری ادراری ایجاد می شوند . بطور طبیعی ، ادرار حاوی مواد شیمیایی می باشد که از تشکیل کریستالها جلوگیری می کند که البته عدم کارایی مناسب این ترکیبات شیمیایی در بعضی از افراد منجر به تشکیل سنگ می شود .
سنگهای کلیوی ترکیبات مختلفی دارندکه شایعترین آنها ترکیب کلسیم با اگزالات یا فسفات می باشد که البته این ترکیبات در رژیم غذایی هر فردی موجوداست . عفونتهای ادراری نیز می توانند منجر به تشکیل سنگهای ادراری شوند که البته احتمال تشکیل آنها کمتر است . با شیوع کمتر می توان به سنگهای اسیداوریکی اشاره نمود .
در تحقیقات بعمل آمده در آمریکا ، مشخص شده است که به دلایل نامعلومی در طی ?? سال گذشته تعداد مبتلایان به سنگهای کلیه افزایش یافته است . اگر چه سنگهای کلیوی بیشتر در مردان دیده می شود ، تعداد زنان نیز در حال افزایش است . سنگهای کلیه بیشتر در سنین بین ?? تا ?? سال دیده می شود .
همواره نمی توان علل دقیقی برای ایجاد سنگهای کلیه متذکر شد . لیکن شاید علل و عواملی احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش دهند .
علل و عوامل افزایش دهنده خطر :
سابقه فامیلی نقش مهمی در ایجاد سنگهای کلیه دارد .
عفونتهای دستگاه ادراری
پرکاری غده پاراتیروئید ( که نقش تنظیم متابولیسم کلسیم را ایفا می کند )
مصرف بیش ازحد کلسیم و ویتامین د
نقرس و شرایط دیگری که منجر به افزایش اسیداوریک در ادرار می شوند . ( سنگهای اسیداوریکی )
انسداد ادراری به هر دلیل
علائم :
معمولاً اولین علامت درد بسیار شدید می باشد . معمولاً درد بطور ناگهانی بدنبال حرکت سنگ در مجاری ادراری ایجاد می شوند . معمولاً درد تیز و پیچشی متناوب به فاصله هر چند دقیقه ایجاد می شود ، تهوع و استفراغ نیز ممکن است ایجاد شود .
وجود خون در ادرار و کدر یا تیره شدن ادرار
گاهی اوقات در سنگهای ادراری که همراه با عفونت هستند ، تب و لرز نیز ممکن است ایجاد شود .
نحوه تشخیص :
اکثریت سنگهای کلیه از طریق عکسبرداری ساده با اشعه ایکس قابل تشخیص می باشند . البته طبیعتاً استفاده از سونوگرافی نیز ارزش تشخیصی بالایی در این زمینه دارد . البته پزشکان از آزمایشهای ادرار و خون نیز برای تشخیص جزئیات بیماری استفاده می کنند .
راههای پیشگیری :
یکی از راحت ترین و مهمترین تغییراتی که می تواند منجر به جلوگیری از تشکیل سنگهای ادراری شود استفاده فراوان از مایعات و بخصوص آب می باشد .
اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی و مواد غذایی حاوی کلسیم فراوان در افرادی که سابقه سنگهای کلسیمی دارند .
در مواردی که ادرار اسیدی باشد ممکن است پزشکتان شما را از خوردن انواع گوشت ( ماهی ، مرغ ،‌ گوساله ) برحذر نماید .
درمان :
ممکن است از ترکیبات دارویی خاص برای جلوگیری از تشکیل سنگهای کلسیمی و اسیداوریکی استفاده شود . این داروها معمولاً میزان اسیدیته ادرار را تغییر می دهند . طبیعتاً در موارد سنگهای اسیداوریکی ممکن است پزشکان از داروهایی استفاده نمایند که میزان اسیداوریک را کاهش دهد .
در مورد سنگهای عفونی نیز پزشکان از آزمایشات مکرر ادراری برای جلوگیری از عفونت مکرر ادرار استفاده خواهند نمود و درهنگام مقتصی از ترکیبات آنتی بیوتیکی استفاده می نمایند .
گاهی در مواردی که ایجاد سنگ بعلت افزایش فعالیت غده پاراتیروئید می باشد با کمک روشهای جراحی این غده را خارج می نمایند .
بهرحال درمان جراحی آخرین اقدام در درمان سنگهای کلیوی می باشد و معمولاً روش جراحی برای خروج سنگهای کلیوی زمانی انجام می شود که :
سنگهای کلیوی خودبخود دفع نشوند و بطور مدام باعث ایجاد درد شوند .
سنگها بزرگ باشند و امکان خروج خودبخودی نداشته باشند .
باعث انسداد مجرای ادراری شوند .
باعث ایجاد عفونتهای ادراری مکرر شوند .
باعث تخریب بافت کلیه و خونریزیهای مدام شوند .
دچار افزایش اندازه شوند .
از روشهای دیگر خروج سنگ ها می توان به حل کردن سنگ های ادراری از طریق شیمیایی ، درآوردن سنگ با اندوسکوپ ، خارج کردن سنگ از طریق پوست ، سنگ شکنی با کمک امواج ماوراء صوت از خارج بدن ( eswl )
بهرحال باید موارد زیر را بخاطر داشته باشید :
اگر سابقه مثبت خانوادگی دارید بهرحال آمادگی تشکیل سنگهای ادراری را خواهید داشت و باید توسط پزشک ارزیابی شوید .
بهترین و اولین گام در جلوگیری از تشکیل سنگهای ادراری استفاده از مایعات فراوان ( آب بهترین است ) می باشد .

نوشته شده در سه شنبه 88/12/4ساعت 5:57 عصر توسط سارا نظر تو چیه؟ ( ) |